Những vụ tai nạn kinh hoàng từ việc học sinh chế pháo nổ theo các video clip trên mạng xã hội liên tiếp xảy ra trong dịp Tết, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội, khiến nhiều người lo lắng.
Theo thống kê từ các bệnh viện, các nạn nhân chủ yếu ở lứa t.uổi 10 16, do tò mò học theo cách chế tạo pháo trên mạng, khi thuốc pháo phát nổ, các em đã bị trọng thương như mất tay, mù mắt, thủng bụng…
Giấu gia đình mua thuốc pháo về tự chế
Một n.am s.inh sinh năm 2011, trú tại Quảng Ninh hiện đang điều trị tại Khoa Chấn thương chi trên và Vi phẫu thuật, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (nguyên nhân do tai nạn pháo nổ) cho biết: “Cháu lên mạng xem các clip và video cách chế pháo nổ, sau đó mua thuốc pháo trên mạng và bắt chước cách làm. Trong lúc chế pháo thì bất ngờ phát nổ, rồi cháu không biết gì nữa”. Theo TS.BS Nguyễn Viết Ngọc – Khoa Chấn thương chi trên và Vi phẫu thuật, khi vào viện, bàn tay phải của n.am s.inh bị dập nát, đứt rời nhiều ngón, các bác sĩ đã phẫu thuật cắt lọc tổn thương, găm đinh cố định các ngón, ghép da. Tuy nhiên, do ngón cái bị đứt rời và dập nát toàn bộ, đợi vết thương liền da, các bác sĩ mới tiếp tục phẫu thuật chuyển ngón chân cái phục hồi ngón tay cái.
Một thiếu niên bị tai nạn nghiêm trọng do pháo nổ điều trị ở Bệnh viện Việt Đức.
Chỉ sau đó vài ngày, một học sinh lớp 7 ở Quảng Ninh cũng bị dập nát bàn tay do đang đốt pháo thì phát nổ. Giáp Tết, các bệnh viện tuyến trung ương như Bệnh viện 108, Bệnh viện Việt Đức tiếp nhận nhiều ca bệnh bị tai nạn nghiêm trọng do sử dụng pháo nổ, hoặc tự chế pháo nổ theo hướng dẫn trên mạng để chơi Tết. Riêng 1 tuần giữa tháng 1, Bệnh viện Việt Đức tiếp nhận 4 ca cấp cứu chấn thương nặng do pháo nổ.
Những ngày qua, trên cả nước liên tiếp xảy ra các vụ tai nạn nghiêm trọng do pháo nổ, nạn nhân chủ yếu là thanh thiếu niên, do tò mò học theo cách làm pháo trên mạng và bị tai nạn. Gần đây nhất, người dân ở tổ 8, thị trấn huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông kinh hoàng nghe tiếng nổ lớn phát ra từ một phòng trọ. N.am s.inh 17 t.uổi do tự chế pháo và phát nổ, khiến hai bàn tay bị dập nát. Sau khi được cấp cứu, n.am s.inh đã phải cắt bỏ cổ bàn tay bên trái, cắt bỏ nửa bàn tay bên phải.
Vào chiều 30/1 vừa qua, Bệnh viện Đà Nẵng tiếp nhận thêm 1 học sinh lớp 6 bị tai nạn pháo nổ, nâng tổng số bệnh nhân bị thương do pháo gây ra lên 4 trường hợp mà bệnh viện tiếp nhận trong tháng 1.
Phải xử lý nghiêm
Khi xử trí cho những học sinh bị tai nạn nghiêm trọng do pháo nổ, các bác sĩ Khoa Phẫu thuật chi trên và Y học thể thao, Bệnh viện Việt Đức rất đau xót, chỉ vì tò mò và thiếu hiểu biết, những học sinh này đã phải gánh chịu hậu quả tàn khốc khi t.uổi còn nhỏ. Theo n.am s.inh 14 t.uổi ở Bắc Giang kể lại, cậu bé đã lén cha mẹ đặt thuốc nổ và các dụng cụ chế pháo trên mạng, sau đó bắt đầu thực hành. Đáng tiếc, khi đang nhồi thuốc pháo thì phát nổ, hậu quả mà cậu bé phải gánh chịu là nguy cơ tàn tật với những vết thương ám ảnh cả cuộc đời.
Chỉ cần gõ từ khoá “làm pháo nổ”, trên mạng xã hội xuất hiện hàng loạt video hướng dẫn tự chế tạo pháo, còn giới thiệu chi tiết cách thức trộn hoá chất để làm thuốc pháo, cách cuốn cuộn vỏ đến cách nhồi thuốc pháo, gắn ngòi… Trên facebook còn có nhóm “Đam mê chế pháo”, các thành viên trao đổi kinh nghiệm, mua bán nguyên liệu chế tạo pháo, hay đăng tải clip khoe chiến tích tự chế pháo nổ… Đặc biệt, có clip còn hướng dẫn chi tiết cách tìm mua nguyên liệu KClo3, lưu huỳnh, natri…để chế thuốc pháo dưới các tên gọi trá danh như “phân bón”, “bột đá thạch cao”… Các nguyên liệu để làm pháo cũng mua dễ dàng trên các sàn thương mại điện tử. Chính vì lẽ đó, nhiều thanh thiếu niên khi bắt gặp các video clip này trên mạng, đã tò mò học theo.
Theo luật sư Trương Tiến Hùng, Giám đốc Công ty Luật TNHH Hồng Phú, Điều 5 Nghị định 137/2020/NĐ-CP của Chính phủ nghiêm cấm các hành vi hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn luyện cách thức chế tạo, sản xuất, sử dụng trái phép pháo; nghiêm cấm các hành vi nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ, trừ trường hợp tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ.
Hành vi đốt pháo xâm hại nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác, ngoài việc truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội gây rối trật tự công cộng” theo Điều 318 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản (Điều 175), tội cố ý gây thương tích (Điều 134) hoặc tội g.iết n.gười (Điều 123) quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017. Các hành vi đăng vi deo hướng dẫn làm pháo cũng được coi là tội phạm với vai trò đồng phạm giúp sức tích cực.
Việc đăng tải các clip hướng dẫn người khác tự chế pháo nổ là hành vi bị nghiêm cấm. Người vi phạm có thể bị xử phạt t.iền 10-20 triệu đồng. Tổn thương do pháo nổ thường phức tạp, điều trị khó khăn, tốn nhiều thời gian và thường để lại di chứng nặng nề, thậm chí mất chức năng vĩnh viễn. Vì vậy, theo luật sư Hùng, việc tuyên truyền phổ biến và thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về pháo là hết sức cần thiết, gia đình cần quản lý, kiểm soát, thấy trẻ tích luỹ thuốc pháo, có biểu hiện chế tạo pháo thì ngăn chặn ngay. Về phía nhà trường, cần tăng cường giáo dục, tuyên truyền tới học sinh. Đồng thời, cơ quan chức năng cần ngăn chặn sự tồn tại của các clip hướng dẫn làm pháo trên các trang mạng xã hội, phát hiện và xử lý nghiêm khắc các trường hợp này để tạo tính răn đe.
Đ.ánh sập những ổ, nhóm sản xuất, tàng trữ, mua bán pháo nổ
Chỉ còn chưa đầy 3 tuần nữa là đến Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024. Qua ghi nhận, hiện tình trạng mua bán hóa chất để sản xuất thuốc pháo, pháo nổ vẫn diễn ra khá công khai và nhộn nhịp trên các trang mạng xã hội.
Lực lượng Công an cả nước đang tập trung xử lý nghiêm đối với những hành vi vi phạm này, góp phần đảm bảo an toàn cho người dân vui Tết, đón xuân mới.
Công khai mua bán trên mạng
Mặc dù việc mua bán nguyên vật liệu, hóa chất để chế tạo pháo nổ là hành vi vi phạm pháp luật, thế nhưng trên các nền tảng mạng xã hội vẫn có không ít những đối tượng công khai hướng dẫn chế tạo hóa chất cùng việc mua bán nguyên vật liệu chế tạo pháo. Theo ghi nhận của phóng viên, hiện trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, YouTube… có không ít hội nhóm kín liên quan đến mua bán hóa chất, pháo nổ được lập ra với số lượng thành viên tham gia lên tới hàng chục nghìn người.
Một đối tượng sản xuất, mua bán tàng trữ pháo nổ bị lực lượng Công an phát hiện, bắt giữ.
Từ việc mua bán những loại hóa chất gì để có thể pha trộn thành thuốc pháo, cách thức quấn pháo, gắn dây cháy chậm ra sao, cho đến hướng dẫn làm ra những loại pháo như thế nào đều có thể dễ dàng được tìm thấy trên các video đăng tải ở mạng xã hội. Đáng nói, các video độc hại này thu hút lượng tương tác rất lớn từ những thành viên tham gia. Có nhiều video số lượng người theo dõi lên tới hàng chục nghìn người xem và bình luận, trong đó không ít tài khoản hỏi cách thức chế tạo pháo, mua bán pháo nổ. Nhiều đối tượng trong đó đa phần là những thanh, thiếu niên đã vào bình luận, cổ súy cho hành vi vi phạm pháp luật này.
Không chỉ đăng công khai những video clip dạy chế tạo pháo nổ, hiện có hàng chục hội nhóm kín trên mạng xã hội liên quan đến sản xuất, mua bán pháo các loại. Trong những hội nhóm kín này, các thành viên trao đổi với nhau những thông tin liên quan đến việc mua bán hóa chất, nguyên vật liệu để sản xuất pháo nổ. Không chỉ mua bán những thành phẩm để sản xuất pháo, nhiều thành viên còn đăng công khai bán sản phẩm là pháo nổ đã hoàn thiện với nhiều chủng loại, mức giá khác nhau “chỉ cần inbox là có sản phẩm giao được ngay đến tay người nhận”.
Chặn đứng những cái c.hết thương tâm
Theo đ.ánh giá của Cục Cảnh sát hình sự, trong thời gian qua, trên địa bàn cả nước xảy ra nhiều vụ thanh, thiếu niên mua bán, tàng trữ, sử dụng hóa chất để sản xuất pháo nổ, gây hậu quả rất nghiêm trọng. Vụ việc một thanh niên quê ở Bắc Giang trong quá trình pha trộn hóa chất để sản xuất pháo đã phát nổ khiến một phần căn nhà bị thổi bay. Về phía nạn nhân, nhiều phần t.hi t.hể của người này cũng bị thuốc pháo phát nổ, gây thương tích nặng và t.ử v.ong.
Cũng tại Hải Phòng vào giữa tháng 12/2023, một nam thanh niên cũng t.ử v.ong vì nghi trộn hóa chất sản xuất pháo nổ. Lực lượng Công an TP Hải Phòng cũng phát hiện và triệt xóa nhiều ổ, nhóm đối tượng mua bán hóa chất trên mạng để sản xuất pháo nổ với số lượng lớn. Hậu quả nặng nề không kém đó là vụ án đối tượng ở Ninh Bình mua 20kg hóa chất trên mạng xã hội để sản xuất pháo. Quá trình sản xuất pháo, thuốc nổ phát nổ “thổi bay” cả căn nhà cấp 4 khiến hai nam thanh niên t.ử v.ong. Qua đấu tranh với những đối tượng, ổ nhóm bị bắt giữ, các đối tượng đều khai nhận lên các trang mạng xã hội để tìm mua hóa chất nhằm sản xuất pháo nổ bán kiếm lời trong dịp Tết.
Mới đây nhất, Công an quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh đã tạm giữ hai anh em song sinh T.V.M.T. (SN 1992, ngụ tỉnh T.iền Giang, tạm trú quận Gò Vấp) để điều tra về hành vi tàng trữ vật liệu nổ, mua bán trái phép t.iền chất thuốc nổ, hóa chất, phụ kiện để sản xuất pháo. Hai nam thanh niên này đa tàng trữ gần 500kg hoá chất thuộc danh mục t.iền chất la âthuốc nổ, gần 100 mét dây cháy chậm, gần 900kg vỏ nhựa; khoảng 1 tấn ống giấy hình trụ bằng carton các loại; 11 thùng giấy màu đỏ với kích thước khác nhau… là nguyên liệu để sản xuất pháo nổ.
Toàn bộ số hàng hoá trên đều không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Bên cạnh đó, cơ quan Công an còn phát hiện 275 đơn hàng đã đóng gói sẵn chuẩn bị gửi đến nhiều địa phương trên cả nước và nhiều tài liệu, máy móc có liên quan. Nếu không bị cơ quan Công an phát hiện thu giữ kịp thời, số pháo nổ này được vận chuyển mua bán khắp nơi sẽ để lại hậu quả khủng khiếp.
Thông tin với phóng viên, Thiếu tướng Nguyễn Hồng Ky, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội cho biết, từ ngày 15/12/2022 đến 14/12/2023, Công an TP Hà Nội đã tiếp nhận, thu hồi 199 khẩu s.úng, 1.156 viên đạn các loại và 250kg đạn chì, 6 lựu đạn, bom, mìn, 4 đầu đạn các loại; 180 công cụ hỗ trợ và 0,7468kg thuốc nổ, 1,5kg dây cháy chậm. Các đơn vị của Công an TP Hà Nội đã khởi tố 23 vụ, 30 đối tượng có hành vi vi phạm liên quan đến pháo nổ; thu giữ hàng trăm kilogam pháo và gần 25kg thuốc pháo.
Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an và cao điểm đấu tranh phòng, chống tội phạm, đặc biệt là cao điểm vận động toàn dân giao nộp và đấu tranh với tội phạm vi phạm pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, hiện Công an các đơn vị, quận, huyện, thị xã trong đó có Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội đã đẩy mạnh các phương án, kế hoạch đấu tranh với tội phạm, vi phạm về pháo nhằm đảm bảo an toàn cho người dân vui Tết đón xuân. Trong tháng 12/2023 và 20 ngày đầu tháng 1/2024, Công an TP Hà Nội đã phát hiện, bắt giữ, truy tố nhiều vụ việc, đối tượng mua bán, sản xuất, tàng trữ trái phép pháo nổ.
Lãnh đạo Cục Cảnh sát hình sự cho biết, qua ghi nhận từ Công an các địa phương đấu tranh với những vụ việc liên quan đến pháo nổ, các đối tượng vi phạm khai nhận đều lên mạng xã hội, vào những nhóm kín để trao đổi, mua bán hóa chất nhằm sản xuất pháo hoặc mua bán pháo đã được sản xuất sẵn để kiếm lời.
Cục Cảnh sát hình sự tiếp tục chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ với lực lượng Cảnh sát hình sự Công an các địa phương cũng như các lực lượng có liên quan tập trung rà quét, xóa sổ những ổ nhóm, đường dây mua bán, sản xuất trái phép pháo nổ trên không gian mạng và ngoài đời thực, chặn đứng những cái c.hết thương tâm được báo trước từ hệ lụy do pháo nổ gây ra. Lực lượng Công an cũng khuyến cáo người dân cần thực hiện nghiêm những quy định của pháp luật trong đó có những nội dung liên quan đến cấm tàng trữ, sản xuất, mua bán trái phép pháo nổ
